De stagiair: goed geregeld, of financieel fiasco?

Barteld Nanninga is blogger bij onze partner Legalloyd en schreef een zeer interessant stuk over (het in dienst hebben van) stagiairs. Lees dus snel verder!
Veel bedrijven maken gebruik van goedkope arbeidskrachten: (on)betaalde stagiairs. Niet gek ook, want zeg nou zelf, het is toch ook erg handig om voor weinig of geen geld een extra paar handen te hebben? Al is het maar om koffie te halen en het kopieerapparaat te bedienen. Maar pas op! Schijn bedriegt. Nouja, schijn kan bedriegen. Als je het als ondernemer niet goed regelt, kan een stagiair je veel geld kosten. Makkelijk oplopend tot tienduizenden (!) Euro’s.

Stagiairs zijn er in verschillende soorten en maten. Laat ik het hier voor de eenvoud bij twee verschillende soorten houden: de stagiair die tijdens de stage wél en de stagiair die tijdens de stage géén opleiding volgt. Een klein onderscheid niet? Toch vormt in de praktijk vooral die laatste groep een groot risico voor de ondernemer. En dan vooral de net afgestudeerde stagiair. Dat heeft allemaal te maken met het doel van de stage en de manier waarop de stage is ingericht. Tsja. Daar wordt niemand wijzer van. Wat uitmaakt is dat de stagiair niet stiekem een gewone werknemer is met de ‘titel’ stagiair.

Maar wanneer ben je dan stagiair en wanneer werknemer?
Op het eerste gezicht een makkelijke vraag. Toch zit er een addertje onder het gras. Een werknemer heeft een arbeidsovereenkomst. Deze staat keurig in de wet. Niks aan de hand. Een stagiair met een (geschreven dan wel mondelinge) stageovereenkomst daarentegen, staat niet omschreven in de wet. Allemaal nogal onduidelijk dus. Gelukkig heeft minister Asscher van sociale zaken het antwoord. Samengevat zegt de minister dat er sprake is van een stage als:

• de werkzaamheden gericht zijn op leren en niet op werken,
• er duidelijk leerplan met concrete doelen is,
• het leeraspect van de stagiair centraal staat,
• de werkzaamheden, in tegenstelling tot die van de werknemer, niet gericht zijn op het behalen van productie (het maken van omzet, winst, etc.), en
• de stagiair een extra plek in het bedrijf inneemt en niet één waar normaal een werknemer zit.

Kortom, de stagiair moet leren en niet werken. En los van wat er allemaal op papier staat, het gaat om de daadwerkelijke werkzaamheden van de stagiair. Als in de praktijk blijkt dat de stagiair te veel op een werknemer lijkt, dan is er geen sprake van een stage.

En dan?
Vrij simpel. Dan is de stagiair gewoon een werknemer. Met alle gevolgen van dien. De stagiair, of dus eigenlijk de werknemer, heeft dan opeens een stuk meer rechten. Hij heeft recht op alle voorzieningen waar een werknemer, mét een arbeidscontract, ook recht op heeft. Onder andere het minimumloon, vakantiegeld en ontslagbescherming. Daarnaast is de werkgever ook verplicht loonbelasting en allerlei premies te betalen. Het kost dus een hele hoop extra gedoe, energie en geld. En alsof dat nog niet genoeg is. Mocht de arbeidsinspectie langskomen en constateren dat de stagiair eigenlijk een verkapte werknemer is, dan heb je ook nog een boete aan je broek die kan oplopen tot tienduizend Euro.

What to do?
Hartstikke leuk zo’n stagiair, maar pas op. Vooral bij stagiairs die geen opleiding meer volgen. Het is daarbij een stuk lastiger het leeraspect centraal te stellen en aannemelijk te maken. Voor je het weet ga je van een gratis stagiair als handige knecht, naar een volwaardig werknemer volgens het arbeidsrecht!

Toch kan een stagiair ook heel waardevol zijn. Het zijn vaak flexibele en jonge mensen met een creatieve geest. En een extra hand kan natuurlijk nooit kwaad. Bovendien kan het veel voldoening geven om jonge mensen te laten ruiken aan ‘het echte werk’. Denk alleen goed na over wat een stagiair gaat doen, evalueer veel en leg alles op papier vast!