Martijn laat met ‘Lieve Mark’ studenten meepraten, denken en doen!

Lieve Mark is een initiatief van studenten uit heel Nederland, begonnen tijdens de coronacrisis. De vraagstukken die Lieve Mark vanaf dat moment bezighouden: het leven na corona, inspraak van studenten, de prestatiemaatschappij, studentenwelzijn en middelengebruik. Martijn Janse (26) vertelt je meer over dit initiatief!

Martijn! Welkom! Wie ben jij?
Dat ben ik! Vorig jaar heb ik mijn master natuurkunde afgerond in Leiden. Ik vond onderzoek doen gedurende mijn hele studie altijd al interessant, dus sinds dit jaar ben ik aan de slag gegaan als promovendus aan de Universiteit Leiden. Ik doe nu onderzoek naar zwaartekracht op de allerkleinste schaal, ook wel bekend als de wereld van de ‘kwantummechanica’. Echt totaal wat anders dan het werk voor studentenwelzijn en inspraak dat we met Lieve Mark oppakken dus! Die afwisseling maakt het heel interessant, elke dag is weer anders.

Had je terugkijkend nog steeds voor dezelfde studie gekozen?
Absoluut! Ik heb het altijd boeiend gevonden om in verschillende ‘werelden’ te leven. De cultuur en personen binnen de bètafaculteit waren heel anders dan die op bijvoorbeeld mijn studentenvereniging, waar veel rechten- en geneeskundestudenten zaten. Het is heel waardevol om elke dag te switchen en daarmee niet in één bubbel vast te zitten. En vandaag de dag doe ik dat eigenlijk nog steeds met mijn promotieonderzoek en het werk voor Lieve Mark.

Hoe is ‘Lieve Mark’ ontstaan?
Tijdens de tweede golf van de coronacrisis eind 2020 begonnen we ons steeds meer zorgen te maken over het mentale welzijn van de studenten om ons heen. In de media werden studenten destijds vaak neergezet als superspreaders van corona, maar wij zagen vooral veel eenzaamheid, frustratie en toegenomen middelengebruik. Mijn buurmeisjes Chris Vellenga en Zelda Geels kwamen toen met het idee om in een enquête te vragen aan medestudenten hoe het écht met hen ging. We kregen binnen een paar uur duizenden reacties, met heel heftige conclusies.

Samen met andere studenten uit Delft en Utrecht hebben we die resultaten toen gepubliceerd. Onze noodkreet werd gelukkig goed opgepakt, want we kwamen op het NOS-journaal, in alle landelijke kranten en op de radio. Vanaf dat moment kwam er in de hele maatschappij gelukkig meer begrip voor de benarde situatie waar studenten in zaten.

Voor wie het nog niet weten: wat doet ‘Lieve Mark’ allemaal?
Sinds ons eerste onderzoek zijn we echt doorgebroken. We hebben nog vele andere enquêtes gehouden, over het welzijn en de meningen van studenten tijdens corona en daarna. Door die expertise kregen we de mogelijkheid om advies te geven aan invloedrijke mensen, zoals een directe adviseur van Mark Rutte en leden van het OMT. Dankzij die onderzoeken en adviezen hebben we het voor elkaar gekregen dat de introductieweken in heel Nederland in de zomer van 2021 door konden gaan, onze aanbeveling staat zelfs nog letterlijk ergens genoemd in een OMT-advies.

Naast onderzoek doen naar studenten en adviezen geven aan bestuurders pakken we nog een hoop andere taken op. Zo organiseren we evenementen en ook theatershows – in samenwerking met stichting Time Out – om onderwerpen als mentaal welzijn en prestatiedruk bespreekbaar te maken. Bij de show vorig jaar kwam zelfs Koningin Máxima langs! In 2023 starten we onder de noemer Door het Geluid ook met het geven van workshops voor en door studenten om het taboe rondom mentale issues te doorbreken.

Tot slot zijn we ook druk bezig met het opzetten van hubs in alle studentensteden van Nederland om studenten, maatschappelijke initiatieven, verenigingen, gemeenten en onderwijsinstellingen te laten samenwerken. Ons doel is om daarmee meer studenten maatschappelijk betrokken te maken en meer inspraak te geven in beleid dat hen aangaat, zoals studentenwelzijn of geluidsoverlast. Uit onderzoek blijkt immers dat meepraten en meedoen goed is voor je mentale gezondheid.

Wat hoop je er uiteindelijk mee te bereiken?
Onze droom is om ervoor te zorgen dat iedere student lekker in zijn of haar vel zit. En daar komt heel veel bij kijken. Zo willen het taboe rondom mentale problemen doorbreken. Het is niet erg als je je soms wat minder voelt, niemand hoeft zich daarvoor te schamen. Daarnaast is het ook belangrijk dat studenten betrokken worden bij welzijnsbeleid: het moet voor en door studenten, want studenten weten zelf het beste wat goed voor hen is. We willen daarom beleidsmakers en bestuurders – van onderwijsinstellingen tot het kabinet – laten zien waartoe studenten allemaal in staat zijn. Prachtige studenteninitiatieven, zoals Frisse Gedachtes en Gelijkspel, en beleid dat verenigingen zelf ontwikkelen laten dat al zien.

Tegelijkertijd is het ook onze missie om studenten ervan te overtuigen hoe belangrijk hun bijdrage aan de maatschappij is. We willen ze laten hoe waardevol het is om jezelf in te zetten voor anderen, bijvoorbeeld voor medestudenten of voor mensen die het minder breed hebben of eenzaam zijn. Bijkomend voordeel is dat je er zelf ook gelukkiger van wordt.

Wat zijn jouw toekomstplannen met Lieve Mark?
We hebben er een heleboel! Ons doel de komende jaren is om in elke studentenstad in Nederland dus een hub op te zetten, waarin we gaan samenwerken met alle andere studenteninitiatieven, verenigingen, gemeenten en onderwijsinstellingen. Zo willen we elke student erbij trekken om mee te helpen studentwelzijn te verbeteren en tegelijkertijd de wereld een stukje mooier te maken. We zijn ook druk in gesprek met de ministeries van OCW en VWS om dit landelijk echt professioneel te ondersteunen, we willen er echt iets groots en blijvends van maken!

Tegelijkertijd blijven we ook doorgaan met waar we ooit mee begonnen zijn. We gaan nog meer onderzoek doen naar het welzijn van studenten en vooral hoe je dat kunt verbeteren. Met actieplannen, theatershows en workshops gaan we dat ook echt in concreet beleid omzetten. Studenten moeten er écht iets van merken.

Wat heeft ‘Lieve Mark’ jou gebracht?
Veel meer dan ik ooit had verwacht. Toen we in 2021 net een jaar bezig waren, hadden we al om tafel gezeten met een staatssecretaris en leden van het OMT, en was Koningin Máxima langs geweest bij ons event. En nu na twee jaar zien we dat onze bijdrage – ook na corona – nog steeds veel impact maakt, tot aan het ministerie aan toe. Recent was ik ook nog bij Nieuwsuur op nationale tv te zien, dat had ik echt nooit verwacht. We werken samen met zulke bijzondere organisaties in heel Nederland; het is echt prachtig om te zien hoeveel iedereen elkaar helpt, van wetenschappers tot vrijwilligers.

Maar wat dit werk het uiteindelijk de moeite waard maakt, zijn de persoonlijke verhalen van studenten. Af en toe krijgen we berichten waarin studenten heel open vertellen over hun eigen mentale problemen en hoe waardevol ze het vinden wat we als Lieve Mark voor hen doen. Dat geeft me elke dag weer motivatie om me voor de volle 100% in te zetten.

Wat zou jij de studenten van nu meegeven als advies?
Zoals Koningin Máxima laatst opriep: práát over je mentale gezondheid. Dat helpt echt enorm. Je hoeft niet voor anderen de schijn op te houden dat het altijd goed gaat. Het zou toch heerlijk zijn als iedereen ermee zou stoppen de hele tijd een perfecte versie van zichzelf te presenteren, of het nou bij een carrière-evenement, een borrel of op social media is. Van die constante prestatiedruk wordt uiteindelijk niemand gelukkig.

Wat ik studenten ook wil meegeven is om na te denken over hoe zij gaan bijdragen aan een betere maatschappij, nu én later. Welk maatschappelijk probleem ga jij aanpakken, welke personen wil jij helpen? Waarvoor wil jij je inzetten in je dagelijkse werk, waarvoor nog meer als vrijwilliger? Je kan nog zo veel verdienen of nog zo’n fancy job title hebben, maar onder aan de streep moet je jezelf in de spiegel kunnen aankijken en kunnen zeggen tegen jezelf: wat ik heb gedaan, heeft de wereld een beetje beter gemaakt.