Hoeveel is een diploma straks nog waard?

Sinds covid zijn er nog nooit zoveel studenten gestopt met de opleiding die zij volgden. Ikzelf was ook even gestopt. De kwaliteit van onderwijs vond ik ondermaats tijdens covid. Daar konden veel scholen natuurlijk vrij weinig aan doen verder, gezien opeens alles digitaal moest. Iets waarvan pre covid altijd gezegd was dat dit niet mogelijk zou zijn. Nu drie jaar later is er weer een nieuw ‘normaal’ en heb ik besloten de draad weer op te pakken, en nu ben ik aan het afstuderen.
Echter, niet iedereen die toentertijd stopte heeft besloten het weer op te pakken. Als je eenmaal gewend bent aan een salaris elke maand, is het lastig dit weer op te geven.

Huisje boompje beestje
In Nederland hebben wij (gelukkig) niet de ‘American Dream’, maar we doen wel iets soortgelijks. Wij volgen vaak het ‘huisje, boompje en beestje’ pad. Iedereen heeft het weleens gehoord. Ga naar school, ga studeren en krijg een goede baan waarmee je het huisje, het boompje en de beestjes kan betalen.

Gezien alle veranderingen die covid met zich meebracht, ben ik gaan twijfelen of dit nog wel zo zwart wit is als dat het voorheen was.

Voor mij waren er twee redenen om toch af te studeren. Bij het behalen van een diploma worden de OV kosten kwijtgescholden, en het klassieke ‘je kan het papiertje maar in je zak hebben’. Ik begin mij alleen steeds meer af te vragen hoeveel waarde een diploma nog met zich meebrengt.

Leren tijdens covid
De eerste keer dat ik hierover nadacht, was toen ik zag dat de universiteit Harvard gratis cursussen online had aangeboden. “Zo’n certificaat staat vast beter op m’n cv dan m’n hbo opleiding knutselen” dacht ik meteen. Harvard was ook niet de enige die dit deed. Drie jaar later zijn er nog steeds ontelbare manieren van leren op niet conventionele manieren. Het enige nadeel is dat dit vaak zonder autoriteit komt, maar gezien het lerarentekort twijfel ik ook vaak aan de autoriteit die een hogeschooldocent met zich meebrengt tegenwoordig. Zelf kijk ik bijvoorbeeld graag naar de ‘Marketing Monday’ presentaties die een ex marketing manager bij Nvidia online geeft.

De waarde van een diploma
Iedereen heeft weleens in een vacature gezien dat er vaak gevraagd wordt om een HBO denk- en werkniveau. In mijn ervaring betekent dit eigenlijk dat er praktisch gezien gewoon om een HBO diploma gevraagd wordt. Een denkniveau is aardig subjectief en lastig te bewijzen. Ik vind een diploma echter de meest matige en gebrekkige manier van dit bewijzen. Iemand zonder diploma kan ook makkelijk op hetzelfde niveau zitten. Ik zie liever dat er wordt gekeken naar specifieke kennis, kwaliteiten en competenties.
Een ander probleem is dat de waarde van een diploma sterk afhangt van welke school, en welke docenten hier lesgeven. Ook dit is niet echt meetbaar. Voor mij persoonlijk zijn er een aantal vakken geweest die ik naar mijn mening misschien niet had moeten halen, maar toch een voldoende voor heb gekregen. Wat zegt dit over mijn toekomstige diploma? Ik ga dat natuurlijk niet benoemen bij een sollicitatiegesprek, maar ik weet wel dat ik niet de volledige waarde van een diploma behaald heb hierdoor. Maar dat zal ik maar als mijn geheimpje laten dan.

Competentiegericht werven
Gelukkig begint er het een en ander te veranderen. Er is steeds meer besef dat de vele (technologische) veranderingen de wat oudere diploma’s al snel verouderd zijn. Ik denk dat dit in de toekomst alleen maar sneller zal gaan. Voeg dit samen met de niet conventionele online leermogelijkheden en er is een houdbaarheid probleem. We kunnen het niet langer meer op de oude manier doen. Dit dwingt ons om het werven vanuit een andere hoek te bekijken. Ik zie steeds meer vacatures die competentiegericht werven. Door het beschrijven van de benodigde kennis en competenties sluit je niet meteen al een grote groep potentiële toppers uit.

Lange weg te gaan
Het werven op basis van diploma zit er diep in, waardoor het ook niet spontaan kan veranderen. Zo is er op het moment van schrijven geen enkele vacature bij de overheid waar er niet naar een eventueel diploma gerefereerd wordt. En dit geldt voor de meerderheid van de vacatures. Maar niet getreurd, de bal rolt, en hoe lang de bal rolt, hoe sneller hij gaat.
Daarom daag ik iedereen bij deze uit om bij het opstellen van een nieuwe vacature geen enkele referentie naar een diploma te maken. Beschrijf echter de competenties en inhoudelijke kennis waar de kandidaat aan moet voldoen.

Vragen over gen z of dit artikel? Mail onze research topper Robert via info@knappekoppen.work