De Vierdaagse Werkweek
Vanochtend las ik dat in IJsland 51% van de werkende bevolking vier dagen per week werkt, in plaats van de klassieke vijf. Dit is iets waar ik al jaren nieuwsgierig naar ben. Ik heb altijd het gevoel dat hoe meer ik werk in uren, hoe minder ik uiteindelijk gedaan krijg. Ik dacht ergens altijd dat dit ook weer een adhd ding is, of gewoon volledig aan mij lag, maar ik hoor steeds meer geluiden dat mensen dit ook ervaren. Zo is het dus dat tussen 2020 en 2022 de helft van de werkende mensen in IJsland de vierdaagse werkweek heeft omarmd, zonder salaris in te hoeven leveren. Op papier lijkt het alsof je als werkgever hiermee simpelweg een dag inlevert, maar er blijkt toch meer te spelen. Het blijkt namelijk dat de algemene productiviteit hetzelfde gebleven is, en in sommige gevallen zelfs omhoog is gegaan. Hierdoor had IJsland vorig jaar de snelst groeiende economie in Europa, met het laagste werkloosheidspercentage. Het lijkt er toch echt op dat minder werk meer resultaat levert.
Voordelen van de vierdaagse werkweek
Naast de economische voordelen die IJsland de wereld heeft getoond zijn er natuurlijk nog veel meer andere voordelen voor de werknemers. De meest voordehandliggende is natuurlijk de werk-prive balans. Vaak voelt een weekend te kort, op zaterdag doe je het huishouden en/of alle klusjes waar je de rest van de week niet aan toe bent gekomen, en dan op zondag staat de maandag alweer voor de deur. Dat helpt niet bij het rusten en ontspannen. Met een extra dag kan je al deze klusjes eerder doen, waardoor je in het weekend echt vrij kan zijn. Dit vertaalt zich weer door naar een betere mentale gezondheid. Ook biedt dit extra ruimte om bijvoorbeeld te sporten, wat natuurlijk weer goed is voor de fysieke gezondheid.
Waar komt die vijfdaagse werkweek eigenlijk vandaan?
De vijfdaagse werkweek werd geïntroduceerd in 1925 door Henry Ford. Hij merkte dat de kwaliteit in zijn fabrieken achteruit ging doordat mensen elke dag moesten werken wegens vermoeidheid. Om deze reden introduceerde hij het weekend, waarbij iedereen op zaterdag en zondag vrij was. Gezien de positie die Ford had, en de resultaten die hij boekte sinds het introduceren van het weekend, volgden andere bedrijven al snel. In 1932 ondertekende de Amerikaanse president Ben Franklin een wet waarbij het weekend verplicht is.
Nu zijn we bijna 100 jaar verder en is dit nog steeds de norm, ondanks de werkdruk, vermoeidheid en burn-outs maar blijven stijgen. Het is dus tijd om te kijken naar alternatieven.
Maar hoe werkt dat dan?
Geloof het of niet, maar mensen die minder werken, werken in veel gevallen harder. Er wordt ook steeds meer onderzoek gedaan hiernaar. Dit komt simpelweg omdat zij beter uitgerust zijn. Zo zijn er experimenten hiermee geweest in o.a. Spanje, Portugal, Engeland en Zuid Afrika, waar mensen die hieraan meededen meldden dat ze meer uitgerust waren, meer sportten en ook meer tijd hadden voor vrienden en familie. Hierdoor zaten zij veel beter in hun vel en konden zij hun werk beter en sneller uitvoeren.
De tijd is nu
Deze discussie speelt al jaren, en ik denk zelf dat dit het perfecte moment is om hier mee aan de slag te gaan. Technologie blijft maar doorontwikkelen en dit brengt vaak een hoop efficiëntie met zich mee (indien dit goed wordt ingezet natuurlijk), maar dit is niet de enige reden. Tijdens de covid pandemie moesten we allemaal noodgedwongen een tijdje thuiswerken. De een vond dit fijner dan de ander, maar het merendeel heeft wel geproefd van een betere werk-privé balans. Nu een groot deel van de bevolking weer naar kantoor gaat, valt een reistijd bijvoorbeeld zwaarder dan voorheen.
Het juiste jasje vinden
Is een dag uit de werkweek halen de oplossing voor elke baan? Zo simpel is het natuurlijk niet. Er zijn genoeg banen waar het onhandig is als al het personeel een dag niet bereikbaar is. Ook bij sectoren waar personeelstekorten zijn is dit lastiger te implementeren. Maar simpelweg een dag weghalen is ook niet de enige optie. Zo zijn er steeds meer banen op basis van 36 uur waarbij de werkdag met een uur verlengd wordt. Dit zorgt ervoor dat je een gehele dag per week overhoudt. Zo blijven de uren wel gelijk, maar heeft het personeel een extra dag voor eigen zaken.
Ook zou je kunnen experimenteren met juist een uurtje minder per dag. Zo hoef je niet een hele dag in te leveren, en heeft het personeel een extra uurtje voor bijvoorbeeld dat telefoontje naar de huisarts dat steeds maar uitgesteld wordt.
Het Scandinavische werkmodel
Hier bij KnappeKoppen wordt het Scandinavische werkmodel gebruikt, waarbij de werkweek uit vier dagen bestaat. Hier komt de 100-80-100 regel bij kijken. De werknemers halen 100% van hun targets, in 80% van de tijd voor 100% van het salaris. Dit brengt ook weer wat wederkerigheid. Het personeel krijgt een extra dag vrij, en in ruil werken zij net dat tandje harder om de targets te behalen. Dit doet KnappeKoppen nu ongeveer anderhalf jaar, en het is een groot succes.
Vragen over een vierdaagse werkweek of een ander artikel, mail Robert naar info@knappekoppen.work